COURAGE

povezivanje zbirki

Arhiv Jugoslavije je institucija koja čuva i štiti arhivsku građu nastalu radom državnih organa i ogranizacija jugoslovenske države u periodu od 1918. do 2006. godine. Inicijativa za osnivanje arhiva podneta je 1920. godine, ali je Arhiv osnovan tek posle Drugog svetskog rata, 1950. godine,  i to pod imenom Državna arhiva FNRJ (Federativne Narodne Republike Jugoslavije). Današnje ime nosi od 1964. godine, sa malim prekidom u periodu od 2003-2009, kada je preimenovan u Arhiv Srbije i Crne Gore (zbog stvaranja Državne zajednice Srbije i Crne Gore). Fondovi u Arhivu su podeljeni u dve grupe- fondove do 1945. i posle 1945. i moguće je pretraživati ih online.

Slučaj osmoro profesora i asistenata Filozofskog fakulteta paradigmatičan je primer kako se delovanje represivnih organa partijske vlasti reflektovalo na Beogradski univerzitet sredinom 1970-ih godina.  Od kraja 1972. godine i donošenja tzv. Pisma u kome je Josip Broz pozvao na veće učešće partije u društvu, kreću veće represivne mere u svim sferama. Trn u oku partijski vlastima posebno je predstavljalo angažovanje grupe intelektualaca sa Filozofskog fakulteta. Jedan od načina obračuna sa nepodobnim profesorima bilo je donošenje norme  o „moralno-političkoj podobnosti“, koja je usvojena od strane Univerzitetske skupštine u novembru 1973. Filozofski fakultet ju je usvojio pod pritiskom 1974. godine. (N. Popov, Contra fatum, 106), ali nije preduzimao aktivnosti u pravcu njene primene. To je bio povod za pojačane političke pritiske, pa je tako na zajedničkoj sednici Komiteta Saveza Komunista Beograda i Univerzitetskog komiteta  zaključeno je da „ovim nastavnicima nema mesta na Univerzitetu“ i da se ne može tolerisati „da se na bilo kom fakultetu organizuje otpor samoupravnom socijalizmu“. (N. Popov, Contra fatum, str 112).

Filozofski fakultet je konačno ovo pitanje stavio na dnevni red ali je potom na sednici veća odlučeno da se ova norma ne može primeniti na navedena lica. Otpor dekana i Naučnog veća u odbrani autonimije univerziteta na kraju je ispao jalov- partija je preko Skupštine SR Srbije, postupkom bez presedana, donela odluku da se osmoro profesora udalji sa Filozofskog fakulteta (1975).  Pored Ljubomira Tadića, tada su sa fakultete udaljeni još Zagorka Golubović, Trivo Inđić, Mihailo Marković, Dragoljub Mićunović, Nebojša Popov, Svetozar Stojanović i Miladin Životić.  Tri godine kasnije, ustavni sudovi Jugoslavije ustanovili su da je norma o „moralno-političkoj podobnosti” neustavna  i da je treba izbaciti iz svih akata. Ipak, to nije značilo da treba vratiti i profesore na fakultet, pa tako ni Ljubomira Tadića. Njima je tek 1981. omogućen povrata u akademske institucije, kada se većina zaposlila u Institutu za društvene nauke. Obračun sa profesorima Filozofskog fakulteta označio je kraj Korčulanske škole i časopisa Praxis. 

Fondacija dr Zoran Đinđić osnovana je 15. decembra 2003. godine nakon ubistva premijera Srbije dr Zorana Đinđića.

"Namera osnivača Fondacije je da sačuvaju trajno sećanje na Zorana Đinđića i da nastave njegove ciljeve da Srbija postane moderna država, lider na Balkanu, ali i važan faktor događaja u Evropi", rečeno je na konferenciji za štampu u Vladi Republike Srbije prilikom osnivanja. 

Osnivačkim dokumentima definisani su i osnovni ciljevi Fondacije: podsticanje i razvoj naučno-istraživačkih delatnosti u oblastima koje doprinose unapređenju demokratskih odnosa i političke kulture u društvu, organizovanje humanitarnih i drugih aktivnosti.

Fondacija Zoran Đinđić bavi se čitavim nizom aktivnosti koje imaju za cilj da omoguće srpskim studentima i mladim ljudima program stipednija i radnih praksi u Nemačkoj i Austriji, kao i mogućnost usavršavanja i napredovanja u Srbiji.

Nacionalna biblioteka Crne Gore „Đurđe Crnojević” je javna institucija koja čuva pisana, štampana i druga izdanja objavljena u Crnoj Gori i inostranstvu. Savremena NBCG osnovana je 1946. godine, premda su joj prethodile Javna biblioteka (1893.), Kraljevska biblioteka (1912.) i  Biblioteka Državnog muzeja na Cetinju (1926.). Kao deo vlastite izdavačke produkcije, NBCG objavljuje restrospektivnu i tekuću crnogorsku nacionalnu bibliografiju. NBCG je matična biblioteka svim bibliotekama u Crnoj Gori i nacionalna agencija za dodelu ISBN, ISSN, ISMN i ostalih međunarodnih bibliografskih brojeva, kao i za izradu katalogizacije u publikaciji (CIP) za izdavače u Crnoj Gori.

NBCG „Đurđe Crnojević” je dobila naziv po crnogorskom vladaru iz 15. veka, koji je 1493. godine osnovao prvu južnoslovensku štampariju.

Bibliotečka kolekcija NBCG „Đurđe Crnojević“ sastoji se od oko dva miliona knjiga, novina, časopisa, rukopisa, geografskih i istoriografskih karata, atlasa, muzikalija, razglednica i fotografija, albuma, kataloga, audio i video materijala, mikrografskih formi i drugog bibliotečkog materijala. Bibliotečka građa raspoređena je u tri celine: Osnovni fond, Posebne zbirke i Muzejski fond.

Osnovni fond čine knjige i serijske publikacije (novine i časopisi) iz svih naučnih oblasti, na različitim jezicima. Osnovni fond sadrži sve publikacije nabavljene putem obaveznog primerka, kupovinom, poklonom i međunarodnom razmenom. Posebne zbirke čine rukopisi i dokumentaciona građa, zbirka „Stare i retke knjige”, Kartografska zbirka, Zbirka muzikalija i audiovizuelne građe i Likovno-grafička zbirka. Muzejski fond se sastoji od nacionalne zbirke „Montenegrina”(ili „Černogorika”) i legata.

Nacionalna zbirka „Montenegrina” je ustanovljena na osnovu tri kriterijuma koji obuhvataju: izdanja čiji su autori (pisci, prevodioci, ilustratori, fotografi…) rođeni u Crnoj Gori ili su poreklom iz Crne Gore, izdanja objavljena ili štampana na teritoriji Crne Gore – nezavisno od autora i tema, kao i izdanja koja su tematski vezana za Crnu Goru – bez obzira na autora, jezik i mesto objavljivanja.

Kao članica Konferencije evropskih nacionalnih biblioteka (Conference of European National Libraries – CENL), NBCG „Đurđe Crnojević” je uspostavila svoj elektronski katalog, zajednički katalog crnogorskih biblioteka, kao i postavila deo svoje digitalizovane zbirke na Portal evropskih nacionalnih biblioteka (Portal of European national libraries – The European Library – TEL).