COURAGE

povezivanje zbirki

Zoran Pantelić, rođen 1966. godine u Novom Sadu gde živi i radi, samostalni je vizuelni umetnik. Studirao je skulpturu na Akademiji umetnosti u Novom Sadu i počeci su mu bili u vrlo tradicionalnom okviru, kakvi su princip i sistem obrazovanja. Izlagao je na grupnim i samostalnim izložbama i učestvovao na simpozijumima iz oblasti savremene umetnosti.

1990-ih godina njegov rad se promenio iz mnogih razloga. U lokalnom kontekstu zemlja je zahvaćena ratom, a u globalnom je u toku transformacija ka novim tehnologijama. To je po njegovim rečima „kreiralo jedan novi ambijent u kom sam propitao svoje dotadašnje znanje i shodno tome i s obzirom na ekonomsku krizu u Srbiji, moja inicijacija je bila da pojačam svoj lični osećaj i odnos prema nematerijalnoj kulturi, upravo kroz neoavangardu i avangardu na ovim prostorima.“

Bio je član umetničkog kolektiva „Apsolutno“ od njegovog osnivanja 1993. pa do 2005. godine. Kolektiv se bavio novim tehnologijama, tradicionalno-umetničkim projektima, organizovao video-instalacije, instalacije u prostoru. U drugoj polovini 1990-ih godina, preko učešća na rezidencijalnim programima, stekao je uvid u internacionalna dešavanja i aktuelnu problematiku u Evropi. Politički preokret koji se desio 5. oktobra 2000. godine kada je, nakon masovnih demonstracija pristalica Demokratske opozicije Srbije (DOS), s vlasti otišao dotadašnji predsednik SRJ Slobodan Milošević, ukazao je na potrebu i problem umetničke produkcije, koja reaguje kao inicijalna ideja i nema svoje uporište u infrastrukturi i kulturnoj politici, gde bi mogla da bude implementirana u društvene odnose.

Žarana Papić je rođena 4 jula 1949 u Sarajevu. Bila je jugoslavenska sociološkinja-antropološkinja, profesorka fakulteta, jedna od osnivačica feminističkog pokreta u Jugoslaviji i suosnivačica (1992) beogradskog Centra za ženske studije.

U istoriji jugoslovenskog feminizma Žarana Papić je upamćena kao jedna od pionirki feminizma, koja je postavila visoke standarde kako u teoriji tako i u aktivizmu, boreći se za ravnopravnije i pravednije društvo.                                            

Kao diplomirana sociološkinja Žarana se prvi put upoznala sa savremenom feminističkom teorijom na Konferenciji hrvatskog sociološkog društva u Potorožu, u Sloveniji, 1976. Iste godine je prisustvovala prvom kursu Ženskih studija organizovanom u Inter-Univerzitetskom Centru u Dubrovniku Zajedno sa drugim koleginicama i kolegama organizovala je u oktobru 1978 u beogradskom Studentskom Kulturnom Centru (SKC) prvu međunarodnu feminističku konferenciju u istočnoj Evropi.  Na toj konferenciji su prvi put bile pozvane i strane feministkinje drugih država kao Engleska, Njemačka, Francuska i Poljska, što je također i pružilo priliku da se razmene sa jugoslovenskim feministkinjama. Održana je konferencija pod nazivom: "Drug/ca žensko pitanje, novi pristup?" Ova konferencija je predstavila novi feministički pokret i teoriju, koji su kritički preispitivala dominantan sistem. Omogućila je osnivanje tvrdog jezgra grupe feministički nastrojenih teoretičarki i aktivistkinja/a u Jugoslaviji. Članice/i ove grupe zastupali su mišljenje da feminizam ne treba otpisati kao stav koji je stran Jugoslovenskom društvu, “uvezen iz inostranstva”, već da je reč o autentičnom stavu koji je potreban Jugoslaviji. Konferencija je predstavljala početak feminističke kritike patriarhata u socijalizmu.

Od 1977 Žarana Papić objavljuje članke na temu ženskog pitanja. Zajedno sa Lydijom Sklevicky iz Zagreba urednica je knjige Antropologija žene (1983), prvom te vrste u Jugoslaviji. Žarana 1989 postaje asistent na predmetu socijalna antropologija na Odelenju za Sociologiju. Doktorirala je sa tezom: "Dijalektika pola i roda - priroda i kultura u savremenoj socijalnoj antropologiji" i dobija mesto docenta na istoj katedri. Žarana je redovno predavala Socijalnu i kulturnu antropologiju i Studije roda kao izborni predmet. Njen doktorat je objavljen 1977 pod nazivom: "Polnost i kultura: telo i znanje u savremnoj antropologiji".

Žarana Papić je pripadala prvoj posleratnoj generaciji jugoslovenskih feministkinja i imala je ogromnog uticaja na razvoj mlađih generacija.

U vreme raspada SFRJ početkom 1990-tih Žarana Papić je pripadala onom manjem broju intelektualaca koji su odbacili rat, nacionalizam i multietnički konflikt. Žarana je dala veliki doprinos feminističkom razumevanju prirode konflikta koje su besneli zemljom objavljivanjem radova u kojima je jasno povezivala nacionalizam, patrijarhat i rat. Bila je jedna od osam žena koje su osnovale Beogradski centar za ženske studije 1992 godine, kao alternativno mesto za ženske intelektualne i antiratne aktivnosti. Žarana je u Centru predavala antropologiju roda.

Neša Paripović je rođen 1942. godine u Beogradu. Diplomirao na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1969, a usavršavao se u Majstorskoj radionici Krste Hegedušića u Zagrebu 1971-73. Sarađuje u okviru neformalne grupe šestoro umetnika okupljene oko Galerije SKC 1971-73. Od 1975. do 1980. sarađuje sa Grupom 143 posvećenom lingvističko-semiotičkim istraživanjima umetnosti. Od 1991. deluje kao stalni saradnik pozorišne trupe Dah teatar iz Beograda. Izlagao je na velikom broju grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu.  

Borislav Pekić bio je srpski pisac, scenarista, akademik, politički aktivista i jedan od osnivača Demokratske stranke u Srbiji. Važi za jednog od najznačajnijih srpskih književnika 20. veka.

Dobitnik je prestižne NIN-ove nagrade za roman „Hodočašće Arsenija Njegovana” 1971. godine, kao i niza drugih priznanja: Nagrada Sterijinog pozorja 1972., Nagrada udruženja izdavača 1977., Nagrada Radio-Zagreba 1982., Godišnja nagrada Udruženja književnika Srbije za Sabrana dela 1985., Njegoševa nagrada 1987., Nagrada Zadužbine Jakova Ignjatovića 1991., Orden zasluga za narod sa srebrnom zvezdom za doprinos u kulturnom stvaralaštvu.

Među njegova najpoznatija dela ubrajaju se: „Zlatno runo”, „Besnilo”, „Odbrana i poslednji dani”, „Kako upokojiti vampira”, „Atlantida” i „Vreme čuda”.

Počevši od 1945. godine, dok je još bio veoma mlad, Pekić je bio član ilegalnih omladinskih opozicionih grupa. Anti-komunističko delovanje ovih grupa sastojalo se od propagandnih aktivnosti, rasturanja opozicionog novinskog lista „Demokratija”, agitacije ili pak pasivnog otpora (poput pretplaćivanja na opozicionu štampu, slavljenja Božića i Uskrsa, izbegavanja odlaska na radne akcije.) Zbog ovih aktivnosti, Pekić i njegovi prijatelji istomišljenici bili su često fizički napadani, i na kraju osuđeni na kaznu zatvora 1949. godine.   

Kazne su bile veoma stroge za aktivnosti poput rasturanja letaka i agitacije. Ipak, to su bile godine odmah nakon raskola između Tita i Staljina, kada je režim bio posebno osetljiv na bilo kakav oblik pretnji bilo izvan, bilo unutar zemlje. Pekić je bio osuđen na 15 godina zatvora, ali je oslobođen već 1953. godine u procesu velike amnestije političkih zatvorenika.  

Zbog svog doslednog opozicionog stava, Pekiću je oduzet pasoš kada je planirao da emigrira u London 1970. godine. Bio je bez pasoša i pod istragom godinu dana dok nije dobio NIN-ovu nagradu 1971. godine. Posle toga, dobio je nazad svoj pasoš i otputovao u London da se nađe sa svojom porodicom koja je već živela tamo. Nakon emigracije u London 1971. godine, Pekić za jugoslovenske vlasti postaje persona non grata, a njegovim delima biva onemogućeno objavljivanje u Jugoslaviji.

Pekić se vratio u Jugoslaviju sredinom 1980-ih kada je već bio poznati pisac. Ubrzo je primljen u Srpsku akademiju nauka i umetnosti kao dopisni član, izabran kao potpredsednik Srpskog PEN centra, a postao je i član Odbora Udruženja književnika Srbije.

Početkom 1990-ih, kada je uspostavljen višepartijski sistem, Pekić se posvetio političkom aktivizmu. Doprineo je obnavljanju Demokratske stranke kao jedan od osnivača, potpredsednik i član Glavnog odbora. Pekić je sebe smatrao demokratom i anti-komunistom. Učestvovao je u masovnim protestima protiv autoritarnog režima Slobodana Miloševića 1991. godine, i kandidovao se na listi Demokratske stranke na lokalnim izborima u Beogradu, koje je izgubio od ekstremnog nacionaliste Vojislava Šešelja.

Pekić je umro od raka pluća u Londonu 1992. godine.

Slavko Perović je crnogorski političar. Najpoznatiji je kao suosnivač i bivši lider Liberalnog saveza Crne Gore (LSCG), liberalne političke partije koja se borila za nezavisnost Crne Gore tokom 1990-ih i početkom 2000-ih.

Perović je diplomirao na Pravnom fakultetu 1978. godine u Podgorici.  Kao student bio je aktivan u nekoliko društvenih projekata, uključujući časopis za mlade „Mi”, radio Cetinje i „ARS – Časopis za kulturu, umjetnost i nauku”. Perović bio član Saveza komunista Crne Gore i pripadao je mlađoj liberalnoj struji u partiji. Takođe je bio jedan od osnivača i predsednik izdavačke kuće „Književna opština Cetinje”. Motivacija za ulazak u izdavačku delatnost počivala je u njegovim interesovanjima za književnost, poeziju, i političke ideje u suprotnosti sa komunističkom ideologijom kao što je pitanje nacionalne politike.

Godina 1988. bila je ključna za Slavka Perovića. Nakon njegove odluke kao predsednika „Književne opštine Cetinje” da objavi knjigu „Etnogenezofobija” Sava Brkovića, Perović je smenjen sa te funkcije, kao i u uredništvu časopisa „ARS”. To je dovelo do zatvaranja „Književne opštine Cetinje”.

Zbog svog „nepodobnog” političkog angažmana, Slavko Perović je smenjen i sa funkcije Opštinskog javnog tužioca, koju je obavljao sve do skandala sa objavljivanjem „Etnogenezofobije”, a isključen je i iz Centralnog komiteta Saveza komunista Crne Gore.

Tokom 1990-ih, Perović je učestvovao u anti-ratnom pokretu i aktivno se suprotstavljao crnogorskoj umešanosti u jugoslovenske ratove.

Perović se povukao iz LSCG nakon 2002. godine i trenutno živi u Pragu, ali ostaje aktivno zainteresovan za političke događaje u Crnoj Gori.